Aansluiten op nationaal, regionaal en lokaal beleid
De mobiliteitsopgave in Oirschot is niet op zichzelf staand en is nauw verbonden met de opgaven op regionaal, provinciaal en landelijk niveau. Daarom bestudeerden we beleidsdocumenten en programma’s die samenhangen met dit mobiliteitsplan. Zie daarvoor onderstaande figuur.
Figuur 3: Krachtenveld nationale, regionale en lokale beleidsstukken
Nationaal beleid
Er zijn verschillende landelijke beleidsplannen die belangrijk zijn en welke doorwerken naar de lokale context van Oirschot. Bijvoorbeeld het Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV), het klimaatakkoord en het Nationaal Toekomstbeeld Fiets (NTF).
Het SPV is een programma van de Rijksoverheid om de verkeersveiligheid de komende jaren fors te verbeteren. In plaats van een curatieve aanpak wordt ingezet op een meer preventieve aanpak: in plaats van te richten op locaties waar ongevallen zijn gebeurd (curatief), wordt meer ingezet op het voorkómen van ongevallen (preventief). In het Klimaatakkoord is de noodzaak naar een duurzamer mobiliteitssysteem vastgelegd. Dit is een belangrijke pijler van de rijksoverheid. Hierin is wens uitgesproken om minder en schoner te reizen en daarvoor het gehele mobiliteitssysteem te verduurzamen. Het NTF versterkt de positie van de fiets. Het richt zich op nieuwe fietsinfrastructuur en op het wegnemen van knelpunten van bestaande fietsinfrastructuur. De ambitie is om de fiets als volwaardige modaliteit en effectieve oplossing in te zetten voor de nationale opgaven op gebied van woningbouw en verstedelijking, bereikbaarheid, gezondheid, veiligheid, klimaat, duurzaamheid en leefbaarheid. Beoogd wordt een landelijk dekkend netwerk van fietsinfrastructuur te realiseren dat een effectief en vanzelfsprekend alternatief vormt naast de netwerken voor wegen en spoor. Om de verduurzaming van het mobiliteitssysteem nog meer kracht bij te zetten en de leefbaarheid in woongebieden te verbeteren is er in de Tweede Kamer in 2020 een motie van GroenLinks en SGP aangenomen. In deze ‘Motie 30’ is de wens uitgesproken om in de toekomst voor méér verkeersveiligheid en méér leefbaarheid binnen de bebouwde kom te kiezen en niet meer uit te gaan van standaard 50km/h maar van 30km/h.
Regionaal beleid
Op regionaal niveau is er het beleid van de provincie Noord-Brabant en het beleid dat specifiek is gericht op de Metropoolregio Eindhoven. De provincie sluit aan bij de landelijke kaders van het SPV en wil in 2050 NUL verkeersslachtoffers bereiken door risico gestuurd te werken aan verkeersveiligheid. Ook stimuleert de Provincie duurzame mobiliteit om in de toekomst energieneutraal te zijn. Een mobiliteitstransitie is hiervoor noodzakelijk. Dit houdt in dat er een verschuiving plaatst vindt vanuit autogebruik naar meer OV, fiets, lopen en slimme mobiliteit. De provincie stimuleert daarom actieve mobiliteit (zoals fietsen of wandelen) en zet in op ketenverplaatsingen om een volwaardig alternatief voor de auto te creëren en daarmee het mobiliteitssysteem te verduurzamen.
Om de enorme groei van de verkeersdruk in de regio Eindhoven te beperken, zet ook de regio Zuidoost-Brabant in op het versnellen van de mobiliteitstransitie. Zonder mobiliteitstransitie legt de mobiliteitsgroei een te grote claim op de beperkt beschikbare ruimte in de regio (infrastructuur en parkeren) en op de leefbaarheid van de steden (congestie, geluidsoverlast, luchtkwaliteit). Het wegennet zit nu al tegen de grenzen van zijn capaciteit aan. De komende jaren wordt het gezien de verwachtte economische groei en de geplande woningbouw alleen nog maar drukker waardoor het wegennet nog verder onder druk komt te staan. Daarom wordt ingezet op het afvlakken van de groei van het autoverkeer en een vermindering van het autogebruik.
Samenwerken aan de noodzakelijke mobiliteitstransitie is een opgave voor de hele regio. In de regio werken betrokken overheden en bedrijven samen aan het realiseren van samenhangende maatregelen om de noodzakelijke mobiliteitstransitie te verwezenlijken. Een voorbeeld hiervan is het programma ‘Oirschot Blijvend Verbonden’, dat bestaat uit zes projecten die er samen voor zorgen dat Oirschot via alle toegangswegen bereikbaar blijft voor fietsers en autoverkeer.
Lokaal beleid
Bovenstaande nationale en regionale kaders zijn uitgangspunten voor de uitwerking van het mobiliteitsplan voor Oirschot. Ook in de gemeente Oirschot legt de mobiliteitsgroei een grote claim op de beschikbare infrastructuur en de leefbaarheid. Daarnaast neemt de gemeente Oirschot een deel van de benodigde woningbouw voor haar rekening en zorgt de uitbreiding van bedrijventerreinen voor economische groei. De verkeersafwikkeling, veiligheid en leefbaarheid op de belangrijkste ontsluitingswegen in de gemeente komen hierdoor steeds meer onder druk te staan waardoor de mobiliteitstransitie ook in Oirschot niet achter kan blijven. Uiteraard binnen de Oirschotse context van een groene erfgoed gemeente. In het Wensbeeld mobiliteit Noordrand Stedelijk gebied Eindhoven staat op welke wijze Oirschot invulling geeft aan de Mobiliteitstransitie, waarbij de gemeente voortborduurt op het programma Oirschot Blijvend Verbonden.
Daarnaast zijn er beleidsplannen van aanpalende beleidsvelden welke kaders stellen voor het mobiliteitsplan. De ambities en beleidsdoelstellingen hieruit zijn meegenomen in dit mobiliteitsplan en zijn als integraal onderdeel meegenomen in het Oirschotse mobiliteitsbeleid. Hierin staan onder andere doelen uitgewerkt over een sociale inclusieve gemeente, de benodigde energietransitie, de economische ontwikkelingen, het behoud van erfgoed en de landschappelijke structuren en de ruimtelijke plannen in de gemeente. In Hoofdstuk 2 ‘Oog op Oirschot’ en Hoofdstuk 4 ‘Strategische sporen’ zijn de details van de ambities en doelstellingen verder toegelicht. Ook is er in dit plan specifieke aandacht voor de centrumvisie van de gemeente en welke impact dit heeft op mobiliteit. Een overzicht van de geraadpleegde plannen en beleidsdocumenten is opgenomen in bijlage A3.
Als laatste werkt de gemeente ook met het Integraal Maatschappelijk Beheerkader (IMBK). Het IMBK maakt zichtbaar hoe beheer van de openbare ruimte bijdraagt aan maatschappelijke opgaven en bestuurlijke doelen en biedt duidelijke kaders voor het beheer van de buiten ruimte. Dit mobiliteitsplan hangt nauw samen met het IMBK en is een uitwerking van de in het IMBK opgenomen doelstellingen. De projecten en maatregelen die hieruit volgen zullen worden opgenomen in het uitvoeringsprogramma.